Een initiatief van

EN
NL
FR
DE

Robert Elshof

"Hallo, ik ben Robert Elshof en ik teel biologische appels in Dronten, samen met mijn vrouw Nathalie en mijn kinderen Cas en Mara. Als je in mijn loods rondloopt, zie je nog appelkistjes met het jaartal 1970 erop en de naam A. Elshof. Dat is mijn vader. Hij begon hier in de Flevopolder die toen net was drooggelegd in 1968. Ik ben op deze plek opgegroeid en heb van kindsaf meegewerkt in het bedrijf. In 2002 heb ik het bedrijf volledig van hem overgenomen. We waren toen helemaal gespecialiseerd in grootschalige conventionele teelt voor de supermarkt. In 2010 heb ik besloten om biologisch te gaan telen en ben gaan omschakelen.

Sinds ik biologisch werk, zie ik ook de natuur opkomen in mijn boomgaard. Er zijn veel meer oorwurmen en lieveheersbeestjes, die houden de luizen in toom. Ik zie na twee jaar biologisch telen ook al veel meer vlinders, bijen en libellen.

Het is mijn ambitie om biologische appels van hoge kwaliteit maar ook in grote hoeveelheid te produceren. Zelf heb ik 18 hectare in bio productie en daarnaast verpak ik de productie van vier andere biologische telers. Ik vind dat de biologische een serieus marktaandeel moet krijgen in de winkel. Op dit moment is 3% van alle voeding in Nederland biologisch en dat is veel te weinig! Bio zal zich nog harder moeten bewijzen en zijn meerwaarde moeten aantonen. En daar wil ik aan meewerken."

Interview met Robert Elshof

Waarom ben je op bio overgeschakeld?

Robert: "Wij waren altijd sterk in groot volume van goede kwaliteit. Maar vanaf 2007, 2008 begon het me tegen te staan. Supermarkten gingen steeds meer regels stellen. Je moest een perfect product leveren met allerlei extra eisen, maar wel tegen een bodemprijs. Vaak onder de kostprijs. Ik dacht: dan kan ik beter meteen een echte uitdaging aangaan en biologisch gaan telen. Ik heb het gevoel dat je in de biologische markt nog echt iets kunt opbouwen. We moeten het product uit de anonimiteit halen en eerlijk en transparant gaan werken, dat past bij biologisch."

Hoe heb je je voorbereid op omschakeling?

"We hebben hier in Dronte de grootste dichtheid van biologische bedrijven in Nederland. Dus ik ben bij collega's langsgegaan, heb specialisten geraadpleegd en natuurlijk heel internet afgestruind. Ik ben ook bij biologische akkerbouwers gaan kijken. En het daarna gewoon gaan doen! In 2013 is mijn hele bedrijf biologisch."

Welke moeilijkheden ben je tegengekomen?

"In 2012 hebben alle fruittelers, dus ik ook, veel last gehad van vorstschade in het voorjaar. De productie is daardoor heel laag dit jaar. Maar dat heeft verder niks met bio te maken. En gelukkig is de kwaliteit wel heel goed. In het begin moest ik er vooral aan wennen als ik een luisje of onkruid zag in de boomgaard. In de conventionele teelt wordt dat strak doodgespoten, dat kan nu niet meer. Dat betekent dat je nog scherper bovenop de bomen moet zitten en heel veel energie in de boomgaard moet steken. Om goed bio te telen is een vorm van topsport! Maar over het algemeen gaat het tot nu toe eigenlijk heel goed."

Wat vind je het mooiste van het werken in de boomgaard?

"Het buiten zijn is heerlijk. Ik moet zeggen dat ik het nu zo druk met de bedrijfsleiding dat ik minder in de boomgaard kom dan ik zou willen. Het mooiste momenten van het jaar zijn de bloei in april, en het moment vlak voor de pluk in september. Als alle appels rijp aan de bomen hangen."

U bent hier

Duurzaamheidsbloem

Tabs

Bodem

Van alle bodems wereldwijd is 25% ernstig verarmd, ook in Europa. Elke minuut wordt het equivalent van 30 voetbalvelden aan vruchtbare bodems onbruikbaar ten gevolge van niet-duurzame landbouw. Biologische telers zetten zich juist in voor een vruchtbare, levende bodem. Robert Elshof werkt veel met compost. Dat deed hij al enigszins toen hij gangbaar werkte, maar nu gebruikt hij vijf keer zoveel compost als voorheen; afgelopen jaar maar liefst 700 ton. "Het is beter voor je bodemstructuur, je bodemleven en de bewerkbaarheid van de grond", zegt Robert. Zijn boomgaard heeft overigens ideale grond voor de biologische appelteelt: vruchtbare zeeklei, met eronder zand. Dat betekent dat de grond zeer vruchtbaar en kalkrijk is maar ook een goede waterhuishouding heeft.

Biodiversiteit

Sinds Robert biologisch werkt is het aantal dieren in de boomgaard flink toegenomen. Er zijn meer luizen, maar gelukkig zijn er ook veel meer oorwurmen en lieveheersbeestjes: die houden elkaar in evenwicht. Daarnaast zijn er nu ook veel libellen, vlinders, bijen en insecten. Vogelnestjes had Robert sowieso al: valkenkasten en mezenkasten. "Het stikt hier van de roofvogels en tegenwoordig zelfs vossen" zegt Robert. "Helaas zijn door al die roofdieren de fazanten verdwenen..." Robert heeft een vaste man in dienst die de boomgaard continu verzorgt en die heel veel verstand heeft van beestjes en schimmels. "Je moet een beetje een passie hebben voor de natuur."

Sinds Robert biologisch werkt groeit er onder de bomen onkruid. "Ik zie allerlei planten die ik nog nooit eerder in de boomgaard heb gezien". Om het onkruid in toom te houden, schoffelt hij regelmatig. Het schoffelen helpt ook om de mineralisatie te versterken, dwz dat er stoffen in de bodem vrijkomen die de boom voeden. Robert denkt na over de appelrassen die hij teelt. Wat moet het ras van de toekomst worden? Hij is nu de Red Prince aan het testen, een rode appel met een uitstekende smaak ... maar de jonge boompjes hebben het helaas zwaar te verduren gehad tijdens de vorst in het voorjaar. Robert denkt er ook over om peren te gaan planten. Kortom: de biologische aanpak leidt tot meer diversiteit, zowel in de wilde planten als in de agrarische soorten.

maatschappij

Vrijheid van geest betekent de mogelijkheid om je cultureel en spiritueel te ontwikkelen, als individu en als gemeenschap. Robert is zeer betrokken bij zijn werknemers en zijn woonstreek. Na afloop van de pluk wordt er altijd een groot feest georganiseerd met een diner en een toneelstuk. "Dit jaar kregen ik en mijn vrouw te horen dat wij niks hoefden te doen: de plukkers wilden het voor ons organiseren. Dat vond ik heel bijzonder" Hij sponsort ook lokale evenementen, zoals de Meerpaaldagen, een groot jaarlijks feest in Dronten. Robert is bovendien lid van een lokale vereniging die goede doelen steunt, zowel lokaal als internationaal. Robert: "Ik heb geen commerciële belangen in Dronten omdat ik niks lokaal verkoop, maar ik voel me betrokken bij deze omgeving. Als de lokale sportvereniging langskomt voor hun open dag, lever ik ze ook appels."
Een ander aspect van geestelijke vrijheid is educatie. Het bedrijf van Robert Elshof is een erkend leerbedrijf, waar regelmatig studenten uit binnen- en buitenland komen. Bovendien is Robert actief in de Nederlandse fruittelersorganisatie, waar hij in het bestuur zit.

Gelijkheid heeft betrekking op maatschappelijke duurzaamheid. Vermijden van discriminatie, gelijke kansen voor iedereen, mensenrechten, en veilige werkomstandigheden horen bij dit aspect van de duurzaamheidsbloem. Op het bedrijf van Robert Elshof werken in de pluktijd veel Polen; zijn vaste medewerkers zijn vooral lokale Nederlanders, maar ook twee Polen. Robert heeft nauwelijks verloop onder zijn medewerkers, wat aangeeft dat ze het naar hun zin hebben. "Sommige mensen werken hier al 25 jaar." De rechten van werknemers zijn goed geregeld. Robert: "Wij letten erg op arbeidsomstandigheden. Ik vind dat niet meer dan normaal. We gebruiken bv pluktreintjes. Vroeger waren plukkers allemaal met kistjes aan het sjouwen. Je hoeft ook niet meer op de ladder of op kisten te staan. Daarvoor gebruiken we nu een zelfrijdend platform. De eerste rij plukkers plukken alleen tot armhoogte, en de rest gaat met de hoogwerker. Dat is veiliger en praktischer. Ook in de verpakkingshal letten we goed op de werkomstandigheden. De mensen staan er in een lichte ruimte, met een verwarmde vloer."

"Solidariteit" staat in de duurzaamheidsbloem voor economische duurzaamheid. Dit betekent enerzijds voldoende inkomen, goede behuizing e.d. voor medewerkers en partners. Anderzijds betekent het economische continuiteit: d.w.z. dat het bedrijf economisch gezond is. Robert zoekt economische rendabiliteit door te werken met grote volumes. Daarnaast diversificeert hij ook. Zo heeft hij een bedrijf in "werkfruit", www.werkfruit.com. Dat voorziet lokale bedrijven van vers fruit op de werkvloer. Het stimuleert dat er op de werkvloer meer fruit wordt gegeten ipv snoep en snacks. En naast de grote stapels kisten met appels heeft het bedrijf ook een onbemand stalletje waar lokale passanten fruit kunnen kopen.

Klimaat

Robert probeert zo efficiënt mogelijk met energie om te gaan. In de verpakkingshal wordt de warmte die vrijkomt van de koelmachines gebruikt voor de vloerverwarming in de werkruimte. "Dat gaat normaal de buitenlucht in" zegt Robert. Hij heeft ook een paar jaar geleden het gebouw opnieuw geïsoleerd. Voor het werk in de boomgaard heeft hij recent efficiëntere machines gekocht, zodat hij brandstof kan besparen. Voor het beperken van onkruid gebruikt de biologische teelt vaak meer energie dan de gangbare teelt, maar het feit dat er geen kunstmest en pesticiden worden gebruikt, levert weer energievoordeel op.

Wat betreft uitstoot van broeikasgassen geldt dat Robert vooral milieuwinst haalt doordat hij geen kunstmest en pesticiden gebruikt. Deze worden namelijk uit fossiele brandstoffen gemaakt. Met name kunstmest leidt tot meer uitstoot van NO2 ofwel lachgas, wat 300 keer zo schadelijk is als CO2. In plaats daarvan gebruikt Robert nu compost, wat juist de opslag van CO2 in de bodem vergroot. Biologische landbouw kan op die manier een grote bijdrage leveren aan de strijd tegen global warming.

Water

In veel delen van de wereld is zoet water een probleem, maar Nederland is een waterland bij uitstek. "De bodem van Flevoland is "opdrachtig"", zegt Robert. Dat betekent dat het water in de bodem vanzelf van onderaf wordt toegevoerd. Droogte is dus nooit een probleem in zijn boomgaard en hij hoeft niet of nauwelijks te irrigeren. Het gebruik van compost en organisch materiaal draagt ook bij aan de waterhoudende capaciteit van de bodem.

Waar te vinden?

Map

Robert Elshof

U bent hier

Duurzaamheidsbloem

Tabs

Waar te vinden?

Contact

Informatie

Volg ons

Nieuwsbrief

Nature & More is een initiatief van